Tegenwoordig ben je als docent steeds meer een coach van je leerlingen, omdat het traditionele lesgeven langzaam naar de achtergrond verdwijnt. Hoe draag jij bij aan de motivatie, leerprestaties en successen van jouw leerlingen? Hoe belangrijk is coachvaardigheid voor jou als docent? En hoe krijg je leerlingen zover om hun verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen leerproces?
Docenten hebben de ongeschreven taak om leerlingen te begeleiden. Niet alleen naar betere cijfers, maar juist ook naar een ruimer zelfbeeld, inzicht in het eigen kunnen en het versterken van de kwaliteiten van de leerling. Een goed coachende docent helpt hierbij. Middelbare scholen geven hiervoor ruimte in zogenoemde mentorlessen of persoonlijke coach uurtjes.
De kracht van de coaching ligt in het zichtbaar maken van de kwaliteiten van de leerling en deze ook laten inzetten in het dagelijks leven. Dit is mogelijk door het geven van (positieve) feedback. Door tijdens het werken rond te lopen en feedback te geven op de kwaliteiten die leerlingen laten zien, worden zij zich hiervan bewust en kunnen ze deze dus ook gerichter gaan inzetten. Bijvoorbeeld: leerlingen die erg enthousiast te werk zijn gegaan met de verwerkingsopdracht kunnen een compliment krijgen voor hun ijverige werkhouding. Vervolgens kan de docent de opdracht voor deze leerling iets lastiger maken, waardoor de leerling deze keer de opdracht bewust enthousiast gaat maken. Na afloop is het belangrijk om de leerlingen te laten terugblikken op het gemaakte werk en hier dus ook op te reflecteren. Dit kan bijvoorbeeld door leerlingen elkaar complimenten of eventuele verbeterpunten te laten geven. Als leerlingen zich namelijk steeds meer bewust worden van hun eigen kunnen, kunnen ze gerichter zichzelf en hun eigen werkwijze innoveren en verbeteren.
Wil jij ook meer gaan coachen in jouw lessen? We zetten een aantal aandachtspunten onder elkaar waar je als coachende docent mee aan de slag kunt gaan.
De coachende docent:
- voert individuele gesprekken met leerlingen.
- heeft een doel dat bereikt moet worden.
- heeft aandacht voor de leerlingen en observeert.
- bevraagt leerlingen (verdiepend) en benoemt aandachtspunten gericht op ontwikkeling.
- geeft positieve feedback aan de leerling.
- ziet kwaliteiten van leerlingen en benoemt deze.
- reflecteert op het werk van de leerling.
Hiervoor hadden we het al even over (positieve) feedback geven. Dit kan ook erg goed tijdens de les. Om dit mogelijk te maken is het handig als je weet wat voor soorten vragen er zijn, en welke vragen de ruimte geven voor feedback. Even kort samengevat:
Categorie 1 vragen:
Informatieve vragen: gesloten vragen, retorische vragen, vragen over regels in de klas, alle vragen die beginnen met een werkwoord zijn categorie 1 vragen.
Categorie 2 vragen:
Denkvragen: vragen (over redenering) ten aanzien van inhoud, strategie en modus.
Categorie 3 vragen:
Vragen over zelfregulatie en vragen over metacognitie, modus en regulatie. Deze vragen gaan voornamelijk over hoe leerlingen hun eigen leren en modus reguleren. Ook vragen over persoonlijke kwaliteiten horen hierbij.
Categorie 2 en 3 vragen nodigen uit tot het geven van feedback. Door dit soort vragen te stellen lok je het denken bij leerlingen uit en kan jij als docent benadrukken wat jij belangrijk vindt. Op deze manier kan je een goede instructie bieden aan een leerling. Ben je benieuwd naar meer voorbeelden op het gebied van verschillende soorten vragen? Klik dan hier voor de blog over didactisch coachen!
Tot slot geven we nog een aantal tips voor het coachgesprek met de leerling:
- Zorg dat je voor het gesprek goed helder hebt waar de leerling op dit moment staat en wat hij of zij wil bereiken.
- Stel een uitnodigende startvraag en stel leerlingen op hun gemak.
- Help de leerling een hulpvraag te concretiseren, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Waar wil je in dit gesprek een antwoord op?’
- Reflecteer op alle soorten situaties en bedenk samen met de leerling hoe ze in die situaties terecht zijn gekomen. “Wat gebeurde er precies voor de situatie waardoor jij in die specifieke situatie bent beland?”
- Stimuleer creativiteit door de leerling zelf te laten nadenken over de aanpak
- Stimuleer de leerling om zijn of haar doelen op te stellen en die te realiseren.
Vind je dit interessant, en wil je hier wellicht meer van weten? Klik hier voor informatie over de cursus!
Door: Leonie van Zutphen
