fbpx

✓ Beoordeeld met een 8,9

✓ 10+ jaar ervaring

✓ CRKBO & NRTO gecertificeerd

Gemiddelde
beoordeling

8.9

Effectief klassenmanagement | September Blog


Trainer Ilse: “Er valt veel te zeggen over effectief klassenmanagement en dat wordt ook regelmatig vanuit verschillende uitgangspunten gedaan. Het begrip is namelijk heel breed: Alle maatregelen die een leerkracht neemt om een klimaat te scheppen waarin leerlingen met succes kunnen leren en werken.”

Deze keer wil ik het klassenmanagement onder de loep nemen vanuit het belang van goede communicatie voor een effectief klassenmanagement. Want je kan alles nog zo goed op orde hebben, wanneer je communicatie niet oke is dan worden al je goede intenties en voorbereidingen te niet gedaan. Daarom onderstaande voorbeelden van op welke momenten jouw communicatie een zeer aanvullende rol speelt bij je klassenmanagement:

Leerlingen begroeten bij de deur
Gelukkig zie ik het al steeds vaker gebeuren, de leerkracht verwelkomt de leerlingen bij de deur van het klaslokaal. En dat hoeft echt niet bij iedereen te gaan zoals we kennen uit de Amerikaanse filmpjes waarbij er met iedere leerling een persoonlijke handshake wordt gedaan. Het echt zien en echt contact hebben met de leerling zorgt ervoor dat de leerlingen zich ook daadwerkelijk gezien voelen. Als leerkracht heb je door deze korte ontmoeting vaak meteen door hoe het op dat moment met de leerling gaat en kan je daar direct op inspelen.

Vast gebruik woorden/tekens
Naast vaste gewoontes binnen de klas zoals het gebruik van het blokje voor uitgestelde aandacht of een ’toiletketting’ geeft het de leerlingen ook houvast wanneer de leerkracht op bepaalde momenten altijd dezelfde taal gebruikt. In kleutergroepen zie je dit heel duidelijk door het gebruik van bepaalde liedjes die gezongen worden om de aandacht te vragen of als teken dat er gegeten/gedronken gaat worden.

Ook in de hogere groepen geeft herkenbaar taalgebruik duidelijkheid en biedt het een structuur die houvast geeft. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het al veel gebruikte stilteteken (hand omhoog en vinger voor de mond). Er zijn echter nog veel meer momenten om dit toe te passen. Bijvoorbeeld een standaardzin en houding wanneer de denktijd is ingegaan bij het werken met wisbordjes, een vaste plek en/of houding wanneer je aan het modellen bent of een vast gebaar voor pauzetijd.

Non-verbaal

Er wordt soms beweerd dat zo’n 93% van alle communicatie non-verbaal is. Dus dat wanneer je iets vertelt de reactie van de ander voor 7% wordt bepaald door wat je zegt en voor 93% door je non-verbale gedrag. Deze statistieken zijn echter alleen van toepassing wanneer je spreekt over je eigen emoties, dus wanneer je bijv. boos of verdrietig bent. Het juiste percentage verschilt per situatie, wie je publiek is, wat het onderwerp is etc.

Toch is en blijft je non-verbale communicatie wel een belangrijk onderdeel van het op de juiste wijze overbrengen van de boodschap. Wanneer jij met de leerlingen de regels en afspraken van de klas bespreekt terwijl je de leerlingen niet aankijkt, op een stoel hangt of ondertussen andere dingen aan het doen bent dan komt de boodschap heel anders over dan wanneer je wel actief staat en leerlingen aankijkt. Het klinkt wellicht als een open deur maar ik zie nog te vaak dat de leerkracht een bepaalde boodschap overbrengt terwijl zij/hij ondertussen iets anders aan het doen is.

In gesprek met leerlingen
Alweer zo’n open deur en toch wordt het in de waan van de dag nog vaak vergeten om echt in gesprek te gaan met de leerlingen. Om te vragen hoe zij over een bepaald onderwerp of een bepaalde afspraak denken. Je bouwt op deze manier een relatie op met de leerling die ook in het belang is van jouw klassenmanagement. Leerlingen zijn bereid om naar je te luisteren omdat jij ook naar hen luistert!

Feedback
Wanneer je je klassenmanagement op orde hebt zal het natuurlijk ook nog voorkomen dat leerlingen zich niet aan afspraken houden of dat leerlingen het lastig vinden. Het op de juiste manier feedback geven op dat wat de leerlingen doen zal je helpen om ‘het probleem’ sneller en effectiever op te lossen. Benoem zo concreet mogelijk dat wat (nog) niet zo goed gaat, wat het gevolg daarvan is en wat het gewenste gedrag is. Hoe het soms gaat is: “Nou Hanneke doe eens mee, je ziet toch dat ik het stilteteken geef”. Veel concreter is: “Hanneke je zit omgedraaid op je stoel en praat tegen Marit, dit heeft tot gevolg dat ik niet kan beginnen. Ik wil dat je mij nu aankijkt en stil bent”. In het begin kan dit voor je gevoel wat onnatuurlijk overkomen maar je zal merken dat het werkt.

Contact met ouders
Zeker in de lagere groepen waar ouders nog regelmatig de klas in komen, kunnen zij een bedreiging vormen voor jouw klassenmanagement. Het op een heldere manier communiceren met ouders maakt dat zij weten wat er van hen verwacht wordt. Net zoals bij het in het gesprek gaan met de leerlingen zal deze heldere communicatie ertoe bijdragen dat je een betere relatie met hen krijgt. Wanneer zij dan toch weer eens te lang in de klas of voor het raam blijven hangen kan je hen daar makkelijker op aanspreken. En als je dit dan ook nog eens doet volgens de juiste feedback regels dan zal dit het meest effectief zijn.

Dit zijn slechts een aantal voorbeelden van iets waar je de hele dag mee bezig bent, communiceren. Je wat vaker bewust zijn van je eigen communicatievaardigheden zal een positieve uitwerking hebben op vele vlakken!

Trainer Ilse Schoens

Hulp nodig bij Klassenmanagement?
Heb jij interesse in een effectiever klassenmanagement? Bekijk dan onze cursus Differentiëren in de les.

Ilse Schoens
Trainer bij September Onderwijs

Incompany traject in het kort

Verkenning van de ontwikkelsituatie in jouw organisatie of team

Flexibele samenstelling van intern programma in goed overleg

Combinatie van teamtrainingen en individuele coaching

Praktijkgerichte oefeningen met werkplezier

Vraag onze brochure aan

Bekijk ons cursusaanbod

Verhalen uit het onderwijs

Coachtechnieken en werkvormen

Misschien vind je dit ook interessant?