Het belang van formatief evalueren en didactisch coachen

We kunnen er niet meer omheen: ChatGPT. De komst van deze alles kunnende tool heeft de gemoederen flink bezig gehouden. Op social media en op scholen wordt er veel gepraat over alle mogelijkheden én risico’s van ChatGPT in het onderwijs. Door deze ontwikkeling neemt het belang van, en de behoefte naar formatief handelen en didactisch coachen alsmaar toe. 

De komst van ChatGPT

Sinds december 2022 wordt er in het onderwijs veel gesproken over ChatGPT. Deze software produceert teksten die goed bruikbaar zijn voor bijvoorbeeld verslagen. Het is heel simpel: je stelt een vraag, en de chatbot geeft – een vaak perfect geformuleerd – antwoord. Voor studenten is deze software inmiddels de normaalste zaak van de wereld, ze hebben dit helemaal geïntegreerd in hun dagelijks leven. Leerlingen en studenten hadden natuurlijk al veel langer allerlei trucjes om zelf niet aan het werk te hoeven voor een verslag of een andere opdracht. Echter staat ChatGPT nu zo in de kijker omdat het zeer krachtig, gratis én laagdrempelig is. Teksten samenvatten, verslagen schrijven.. het kan allemaal met ChatGPT. Hartstikke leuk natuurlijk, maar dit betekent ook: minder zicht op het leerproces. Want heeft de leerling de stof écht zo goed begrepen als het lijkt in het geschreven verslag, of is dit het werk van de chatbot? Dit is voor docenten lang niet altijd te herkennen. Ook is het gevaar dat leerlingen mogelijk teveel vertrouwen op ChatGPT, waardoor ze de tekst zomaar voor waarheid aannemen. 

Formatief evalueren

Daar komt formatief evalueren om de hoek kijken. Bij formatief evalueren, leren leerlingen namelijk reflecteren en kritisch denken. Feedback ontvangen, de manier van leren en hun ontwikkeling staan hierbij centraal. Wat heb je al geleerd, waar wil je heen en hoe kom je daar? Niet het eindproduct staat dus centraal, maar de weg ernaartoe. Zowel de docent als de leerling heeft hierdoor veel meer grip op het leerproces. Met deze leermethode kun je namelijk snel en gericht nagaan of de leerling de stof ook daadwerkelijk kent en begrijpt. Er wordt gekeken waar de leerling staat ten opzichte van zijn of haar doel en wat de vervolgstappen zouden kunnen zijn. Het is hierbij van groot belang om de feedback zo specifiek mogelijk te geven.

Didactisch coachen

Ook didactisch coachen sluit mooi bij deze ingrijpende verandering. Deze manier van lesgeven werkt namelijk leerbevorderend doordat het denken van de leerder gestimuleerd wordt dankzij een planmatige en doelgerichte manier van feedback geven. Ook over dit onderwerp schreven wij een blog. 

De kern van didactisch coachen kunnen we opdelen in 3 handvatten: het leren, het gesprek en een goede communicatie. 

• Bij het handvat leren draait het om de ontwikkeling van de leerdoelen en strategieën van de leerling. Door veel uit te proberen en de juiste coaching wordt de meest effectieve leerstrategie geadviseerd. 
• Tijdens het gesprek is het van belang dat er veel aandacht is voor de persoonlijke ontwikkeling van de leerling. Interactie tijdens het gesprek helpt je om je eigen interpretatie te verkleinen en het denken van de leerling te bevorderen.  
• Een goede communicatie is essentieel voor het resultaat van het gesprek. Blijf in gesprek met de leerling en maak hem/haar duidelijk dat ze al hun problemen en obstakels bij jou als coach kwijt kunnen. In deze blog lees je hier meer over. 

Door deze elementen van didactisch coachen duidelijk naar voren te laten komen in de les, is het voor de leerling noodzaak om ook zélf in de stof te duiken en echt te kijken naar de ontwikkeling van de leerdoelen, in plaats van blind te vertrouwen op wat de chatbot vertelt. De leerling kijkt dan echt naar hoe hij of zij bij het antwoord is gekomen en leert dit te onderbouwen.

Meer leren over formatief evalueren ? Klik hier voor meer informatie over de training. De training didactisch coachen vindt je hier.