Bij mbo-school Firda wordt gewerkt aan een grote onderwijsontwikkeling: wendbaar en responsief onderwijs dat studenten voorbereidt op een snel veranderende praktijk. Daarbij staat één vraag centraal: hoe kunnen docenten studenten activeren en in regie brengen over hun eigen leerproces? Didactisch coachen speelt hierin een sleutelrol. In deze blog delen trainer Noah, docent Karin en onderwijskundigen Marieke en Anina hun ervaringen met dit traject: met voorbeelden uit de praktijk en inzichten over openheid, vertrouwen en samen leren.
Om deze verandering echt vorm te geven, zet Firda de laatste tijd sterk in op professionalisering van de docenten, samen met September. Het gaat niet alleen om kennisoverdracht, maar ook om persoonlijke ontwikkeling, het trainen van vaardigheden en het versterken van houding en gedrag. Didactisch coachen helpt daarbij: het stimuleert docenten om minder sturend en meer coachend les te geven, zodat studenten zelf de regie leren nemen.
Veilig en inspirerend
Trainer Noah speelt hierin een sleutelrol. “Hij heeft altijd veel concrete voorbeelden paraat vanuit het mbo en deelt die direct wanneer er vragen zijn. Dat maakt de vertaalslag naar het leren veel makkelijker,” vertelt deelnemer Marieke. Noah laat de volledige leerlijn zien, zodat alles in context valt en duidelijk wordt dat er een plan achter zit, in plaats van enkel losse onderdelen. De bijeenkomsten zijn opgebouwd in logische blokken per thema: eerst dit, daarna dat, altijd met directe toepassing van wat geleerd wordt. Daarbij past hij didactisch coachen toe en laat hij zien hoe dit in de praktijk werkt. Feedback geven en ontvangen, en samen leren van elkaars filmpjes (beeldcoachen), maakt de sessies veilig, inspirerend en waardevol, ook al is het best kwetsbaar om jezelf zo te laten zien.
Openheid als basis voor leren en leiderschap
Karin, docent Nederlands, SLB’er en DIO binnen het team, benadrukt het effect van deze openheid: “De bijeenkomsten waren extra waardevol door de sfeer waarin je durfde te zeggen wat je dacht, ook als het niet perfect geformuleerd was. Er was echt ruimte om te leren. Die openheid werkte zelfs door naar thuis. Ik merkte namelijk dat ik bij mijn kinderen dacht, dat moet ik misschien nét even anders aanpakken.” Karin is van nature direct, wat soms harder overkomt dan bedoeld, maar juist door deze setting kon ze zichzelf zijn. “Juist door samen te doen leerde ik het meest,” zegt ze. Feedback geven op hoe iemand anders feedback geeft vond ze ook erg leerzaam: samen uitvogelen hoe je het beste leert en coacht, maakt het leuk en praktisch.
Waarom Karin ook graag de rol van kartrekker op zich wil nemen, is helder: “Het past bij mij. Als DIO (docent inclusief onderwijs) ben ik binnen ons team vaak degene bij wie collega’s aankloppen als er iets speelt met een student. Dat sluit perfect aan bij wie ik ben en wat ik belangrijk vind. Alles wat ik kan doen op het gebied van coachen en didactisch coachen, wil ik heel graag aanpakken. Dat voelt niet alleen waardevol voor het team, maar ook voor mezelf.”
Onderwijskundige Anina vult aan: “De omgeving voelde veilig en vertrouwd. Feedback geven op basis van elkaars filmpjes ging prettig, en er was ruimte voor zowel een grapje als om serieus aan de slag te gaan. Als onderwijskundigen kunnen we mensen pas goed ondersteunen wanneer we weten waar ze mee bezig zijn.”
Bewuster van rol en impact
Ook onderwijskundige Marieke bekijkt de bredere context van dit traject. Binnen de school zijn er groepen met een verschillende cultuur en tempo; sommige groepen zijn behoudender, andere juist vooruitstrevender. Tegelijkertijd wordt het onderwijs opnieuw ingericht in leerroutes, opgesplitst in leereenheden met duidelijke leeruitkomsten. Daarnaast loopt het traject rondom beroepstaken: praktijkgericht werken waarbij de focus niet alleen ligt op het kwalificatiedossier, maar vooral op de taken die kenmerkend zijn voor het beroep. Deze lijn wordt gekoppeld aan hybride onderwijs: zoveel mogelijk praktijkgericht en coachend leren. Vanuit die basis is ook het traject didactisch coachen opgezet. Via beeldcoachen, ontwikkeld door CIV Water in samenwerking met teamleiders, wordt dit in de teams ingebracht.
Wat dit alles oplevert, is dat zowel docenten als onderwijskundigen zich bewuster worden van hun rol en impact. Docenten leren minder sturend en meer coachend les te geven, waardoor studenten wendbaar worden en hun eigen leerproces actief kunnen sturen. Tegelijkertijd helpt het onderwijskundigen bij kwaliteitszorg en het vertalen van visie naar praktijk. Het traject richt zich op kennisoverdracht, onderwijsvernieuwing, persoonlijke ontwikkeling van deelnemers, training van vaardigheden, houding en gedrag, en intervisie. Zo wordt coachend lesgeven niet alleen aangeleerd, maar ook daadwerkelijk geborgd binnen de school.
Het uiteindelijke doel: wendbare, zelfbewuste studenten en docenten die samen bouwen aan toekomstbestendig onderwijs, met een sterke koppeling naar het werkveld. Door dit proces ontstaat een krachtige wisselwerking: studenten leren beter, docenten groeien in hun professionaliteit en de aansluiting met het bedrijfsleven wordt versterkt.
Ook geinteresseerd in een training Didactisch coachen voor jouw team? We staan altijd klaar om te sparren over de mogelijkheden. Neem vrijblijvend contact op!
