Je hebt de term EDI waarschijnlijk al vaker voorbij horen komen. Het staat voor expliciete directe instructie – een aanpak waarbij jij als docent duidelijk, gestructureerd en stap voor stap uitlegt wat je wilt dat leerlingen leren en hoe ze dat doen. In deze blog leggen we uit wat EDI is, geven we concrete voorbeelden uit de klas en laten we zien hoe je er vandaag nog mee kunt beginnen.
Wil je eerst meer weten over wat expliciete directe instructie precies is? Bekijk dan onze hoofdgids over EDI.
Wat is expliciete directe instructie (EDI model)?
EDI is een manier van lesgeven waarbij de docent de leiding neemt. Je legt precies uit wat het doel is, je doet het voor, je oefent samen met je klas, en pas als het goed gaat, laat je ze zelfstandig werken.
De belangrijkste punten van EDI zijn:
- Je begint met een duidelijk lesdoel
- Je zorgt dat alle leerlingen actief meedoen
- Je checkt voortdurend of ze het snappen
- Je laat pas los als ze het écht onder de knie hebben
EDI draait dus niet om ‘uitleggen en hopen dat het blijft hangen’, maar om leerlingen actief met de les mee te laten doen.
Waarom werkt EDI zo goed?
EDI werkt omdat het zorgt voor helderheid. Door de uitleg kort en krachtig te houden, en leerlingen regelmatig te betrekken, voorkom je dat ze afdwalen. Je kunt het goed inzetten, of je nu met jonge kinderen werkt in het primair onderwijs (PO) of met oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs (VO). Het maakt het verschil, omdat je hen stap voor stap door het leerproces leidt.
Wil je meer weten over wat EDI precies inhoudt, hoe je het toepast en waarom het zo goed werkt? Ga dan naar onze Alles over EDI-pagina, waar we alles voor je op een rijtje zetten. Van uitleg tot tips en tools, je vindt hier alles wat je nodig hebt om aan de slag te gaan.
Je hebt vast wel eens gehad dat je de klas uitleg gaf en sommige leerlingen nog steeds niet begrepen waar je het over had. Dat is precies waar EDI om de hoek komt kijken. Het geeft je de tools om ervoor te zorgen dat iedere leerling kan volgen, ook als ze wat extra ondersteuning nodig hebben.
EDI-les voorbeeld
Nu je weet wat EDI is, wil je misschien weten hoe je het in de praktijk kunt brengen in je eigen klas. Hier onder vind je een voorbeeld van hoe je het EDI model kunt toepassen in een les voor het VO.
Voorbeeld VO – Nederlands klas 1
Lesdoel: Leerlingen herkennen en gebruiken signaalwoorden bij tekstverbanden.
1. Doel verduidelijken
“We gaan vandaag leren hoe je signaalwoorden herkent in een tekst. Daarmee snap je sneller hoe de zinnen met elkaar samenhangen.”
2. Instructie & voordoen
De docent legt uit: “Signaalwoorden zijn woorden die een verband aangeven. Bijvoorbeeld: omdat, maar, daarom, ten eerste.”
“Kijk naar deze twee zinnen:
Ik eet gezond.Ik wil fit blijven.
Met signaalwoord: Ik eet gezond, omdat ik fit wil blijven.”De docent markeert het signaalwoord op het bord en noemt het soort verband: oorzaak-gevolg.
3. Begeleide inoefening
Tekstfragment op het digibord:
“De trein had vertraging. Daarom kwam ik te laat.”
Vraag: “Wat is het signaalwoord?” (→ Daarom)
“Welk verband geeft dat aan?” (→ Gevolg)
4. Zelfstandig oefenen
Leerlingen krijgen een korte tekst met ontbrekende signaalwoorden en moeten kiezen uit een lijst.
Daarna een tweede tekst waarin ze zelf signaalwoorden moeten onderstrepen.
5. Terugblik en herhaling
“Welke soorten verbanden hebben we vandaag gezien?”
“Kun je een zin maken met maar?”
Docent sluit af met een miniquiz of exit-ticket met 3 meerkeuzevragen.
Hoe gebruik je EDI in je eigen les?
EDI klinkt misschien als een hele aanpak, maar je kunt het gewoon klein starten. Hier zijn 5 stappen die je meteen kunt toepassen:
- Wees helder over je doel
Zeg niet “we gaan aan de slag met grammatica”, maar “je kunt het verschil tussen als en dan uitleggen” - Check voorkennis
Begin met een paar simpele vragen. Wat weten ze al? Dat helpt om nieuwe kennis te laten landen. - Doe het voor (modeling)
Denk hardop, laat je denkstappen zien, gebruik kleuren of schema’s. - Oefen samen en check begrip
Gebruik wisbordjes, hand-opsteken, duo’s, of laat ze zinnen afmaken. Jij blijft ondertussen actief monitoren. - Laat pas los als ze het echt snappen
Ga niet te snel naar zelfstandig werk. Beter iets langer oefenen samen dan achteraf alles moeten herstellen.
Wil je meer weten over de stappen die je volgt om een effectieve les uit te voeren? Op onze Alles over EDI-pagina, vind je meer tips om met deze stappen aan de slag te gaan.
Bronnen:
Hollingsworth, J., & Ybarra, S. (2023). Expliciete Directe Instructie 2.0 (EDI): Tips en technieken voor een goede les. Pica.
Schmeier, M. (2022). Expliciete directe instructie in het voortgezet onderwijs: een praktische gids voor docenten. Pica.
Cursus Expliciete Directe Instructie (EDI)
Wil jij weten hoe je het EDI-model toepast in je lessen? Onze training Expliciete Directe Instructie (EDI) is bedoeld voor docenten en onderwijsprofessionals die leerlingen op een bewezen effectieve manier willen begeleiden. Deze trainingen over EDI zijn geschikt voor het hoger onderwijs, basisonderwijs en het voortgezet onderwijsniveaus.
