Door: Leonie van Zutphen
Lesgeven op afstand, noodgedwongen hebben we er allemaal mee te maken. In het afgelopen jaar heb je waarschijnlijk al gemerkt dat dat niet altijd even makkelijk is. Zo is er geen persoonlijk contact en vind je het misschien lastig om studenten te blijven motiveren in een moeilijke tijd. Online lesgeven lijkt misschien een uitdaging, maar het nodigt ook uit tot creatieve oplossingen. Op zoek naar inspiratie? Check deze handige tips van studenten Lara, Michiel en Moniek voor een energieke en leerzame online les!
Tip 1 van student Lara: Stap af van lange hoorcolleges.
Uit onderzoek van de Universiteit in Tilburg is gebleken dat studenten zich gemiddeld 15 tot 45 minuten achter elkaar kunnen concentreren. Daarbij komt nog dat de studenten nu achter een scherm zitten, met telefoon en internet binnen handbereik. Ook kunnen externe factoren zoals luidruchtige familie of muziek de leerlingen afleiden van de online les. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden, anders hopen de leerachterstanden gevaarlijk snel op. Wat je als docent hier tegen kan doen?
“Verdeel een hoorcollege bijvoorbeeld in verschillende blokken, en neem tussendoor voldoende pauzes” zegt Lara.
“Begin bijvoorbeeld met 15 à 20 minuten les, en geef de studenten daarna 5 minuutjes pauze. In deze pauze kun je de studenten vrij laten, maar je kunt deze ook goed opvullen door bijvoorbeeld een klein spel te spelen. Op deze manier betrek je actief de studenten bij de les, en wordt hun concentratie niet op de proef gesteld”
Tip 2 van student Michiel: Zorg voor (persoonlijke) interactie.
Verschillende studenten geven aan dat ze beter bij de les kunnen blijven als er vanuit de docent veel vragen worden gesteld. Zo kun je bijvoorbeeld steekproef vragen stellen over de lesstof, maar ook over hoe de student ‘erbij zit’. Ook kun je vragen naar zijn of haar familie, kamer inrichting of situatie. Deze drempel is online misschien wat moeilijker, maar is zeker aan te raden volgens student Michiel. “Interactie komt namelijk sneller op gang als studenten ook het gevoel hebben dat ze daadwerkelijk gehoord worden”. Persoonlijke vragen en gesprekken kunnen dus helpen bij hun concentratie en wederhoor vanuit de student. Wat ook voor interactie zorgt, is om regelmatig te vragen of de leerlingen de leerstof hebben begrepen. Dit kan persoonlijk worden gevraagd, maar je kunt de studenten ook voor of tijdens het college vragen om een virtueel ‘duimpje’ op de steken. Op deze manier krijg je meer overzicht over de mate waarin de lesstof wordt opgepakt, en worden leerlingen betrokken bij de les. Wat je moet vermijden? “Open vragen stellen aan de gehele groep. Dit kan ongemakkelijke stiltes veroorzaken, waardoor de drempel om een antwoord te geven voor de studenten hoog ligt. Geef liever persoonlijke vragen, zodat er duidelijk geantwoord wordt”.
Tip 3 van student Moniek: Afwisseling!
Er zijn ontzettend veel andere manieren om de lesstof op leerlingen over te laten komen. Student Moniek geeft enkele voorbeelden:
- Kahoot: “Een online quiz die je zelf kan samenstellen!” Er verschijnt een vraag in beeld en de studenten hebben dan tien seconden de tijd om het juiste meerkeuze antwoord te geven op hun telefoon. Wie het meeste antwoorden goed heeft komt aan het einde van de quiz op een online podium te staan!
- Documentaires/filmpjes/animaties: “Op YouTube zijn genoeg video’s met uitleg te vinden over 1001 onderwerpen. Kijk af aan de les even op dit platform om te checken of er een goed filmpje bijstaat”. De meeste jongeren geven namelijk aan op deze manier de stof beter te begrijpen. Heb je een goeie gevonden? Dan kun je dit makkelijk met een link in je online PowerPoint zetten. Lukt dit niet? Dan kun je altijd even in teams je scherm delen, en het filmpje dan op YouTube opzoeken.
- Praktische korte opdracht: Alleen luisteren trekt de student van tegenwoordig niet meer. Ze hebben iets praktisch nodig, een uitdaging. “Bedenk een leuke korte opdracht om de studenten scherp te houden. Let hierbij op dat er niet teveel tijd in gaat zitten, anders kost het ze teveel moeite”.
- Spel: Tussen de lessen door een spel spelen kan nooit kwaad. Let op: dit kan voor alle leeftijden! “Tijdens dit spel vraag jij als docent naar een voorwerp of opdracht en dient de leerling dit zo snel mogelijk uit te voeren. Vraag bijvoorbeeld of ze zo snel mogelijk hun lievelingskledingstuk uit de kast trekken, een vork halen of een vaas meenemen. Ook kan je spellen zoals 30 Seconds, Het verboden woord of Galgje heel makkelijk online spelen”.
Tip 4 van student Leonie: Deelkamers
Microsoft Teams heeft een functie waardoor je de deelnemers aan de vergadering kan splitsen in kleinere deelkamers. Op deze manier kunnen leerlingen in willekeurig gemaakte deelgroepen verder praten over het onderwerp. Studenten geven aan dat ze in kleinere groepen het fijner vinden om hun mening of antwoord te delen en dat ze het gezelliger vinden om eventjes persoonlijk met klasgenoten te praten. Jij als docent kan op ieder moment in elk van de kamers binnenvallen om te kijken hoe het gaat. Het lijkt wel een echt klaslokaal, toch?
Online lesgeven blijft een uitdaging voor student, maar zeker ook voor docent. Met behulp van deze tips zal je merken dat leerlingen actiever mee gaan doen, en zich ook gezien gaan voelen. Interactie betekent wederhoor, en dat is fijn voor beide partijen. En vergeet niet: support je leerlingen in de laatste loodjes! Hou nog even vol, over een tijdje zien we elkaar weer in het klaslokaal!
