Het nieuwe schooljaar staat weer voor de deur! Dit is natuurlijk dé kans om jullie manier van onderwijzen eens kritisch onder de loep te nemen. Wat vond je vorig jaar bijvoorbeeld goed gaan, waar heb je twijfels bij en waar zijn volgens jou nog punten te behalen? Is je conclusie nu dat je toe bent aan verandering? Top! In dit blog geven we je namelijk een aantal tips over onderwijsvernieuwing die je gaan helpen met het invoeren van deze belangrijke verandering.
Ten eerste, wat verstaan we eigenlijk onder onderwijsvernieuwing? Onderwijsvernieuwing verwijst naar het proces van het doelgericht veranderen van leerpraktijken of de condities die de vormgeving ervan bepalen. Met de bedoeling het onderwijs en de vorming van de betrokken leerlingen of studenten te verbeteren.
De term onderwijsvernieuwing roept wisselende reacties op. Waarschijnlijk zie jij mogelijkheden om door onderwijsvernieuwing het onderwijs te verbeteren, want anders had je dit blog waarschijnlijk niet aangeklikt. En tegelijkertijd zul je al wel ervaren hebben dat heel goede plannen toch stranden. Vaak is het lastig om alle collega’s mee te krijgen. Ze zijn het bijvoorbeeld niet eens met de vernieuwing of zien het nut er niet van in. Al deze zorgen en vragen rondom onderwijsvernieuwing zijn begrijpelijk en vaak de realiteit. In deze blog geven we je een aantal praktische tips om onderwijsvernieuwing toch tot een succes te maken!
Het verandermodel
We beginnen met het veelvoorkomende probleem dat onderwijsvernieuwingen vaak niet lang stand houden. Dit kan bijvoorbeeld als reden hebben dat de onderwijsvernieuwing niet goed bij de school past, of dat collega’s het nut van de verandering niet inzien. Vooral voor deze laatste reden kan het handig zijn om tijdens een eventuele vergadering het verandermodel er eens bij te pakken. In dit model wordt de focus gelegd op de verandering zelf, waarom deze nodig is en hoe deze verandering de toekomst gaat verbeteren.
Het verandermodel bestaat uit 3 stappen:
- Stap 1: Samen terugkijken
Terugkijken is de eerste stap van het verandermodel. Het is belangrijk dat jij en je team allemaal een helder beeld hebben van wat de situatie nu is, en wat er daadwerkelijk veranderd moet worden. Vraag aan al je collega’s persoonlijk wat hun inzicht op de situatie is, en vorm dan een gezamenlijk beeld van wat de verandering inhoudt. Dat zorgt voor rust en overzicht.
- Stap 2: Vooruit plannen
Stel: jullie willen een bepaalde onderwijsvernieuwing inzetten. Het is dan makkelijk om alle collega’s hun persoonlijke mening zelf in te laten brengen. Schrijf bijvoorbeeld enkele onderwijsvernieuwingen op een groot whiteboard (hou ruimte eronder over) en zorg voor post-its. Collega’s kunnen dan per vernieuwing 2 post-its plakken. Op het ene schrijven ze wat er nodig is om deze onderwijsvernieuwing te behalen. Op het andere schrijven ze wat er al is gedaan om dit mogelijk te maken. Aan het einde van dit project bekijk je per onderwijsvernieuwing en ideeën welke het meest haalbaar is. Dit soort opdrachten kunnen je veel nieuwe inzichten en nieuwe ideeën geven! - Stap 3: Tussendoor evalueren Van evalueren kun je leren! Wees niet bang om tijdens de uitvoering van de onderwijsvernieuwing te vragen naar de ervaringen, positieve of negatieve gevolgen van de vernieuwing. Ook kan het zijn dat het enthousiasme daalt. Gebruik dan weer het verandermodel om te bepalen waar er acties nodig zijn. Dus: pak je post-its er weer bij en ga weer brainstormen! Op deze manier kan je eigenlijk overal in het proces het verandermodel gebruiken.
Rolmodel scholen
Vaak zijn er al scholen die de onderwijsmethode die jij in je hoofd hebt al gebruiken. Dan is het natuurlijk superhandig om daar even langs te gaan! Vraag bij scholen in de buurt rond welke systemen zij gebruiken, en doe er je voordeel mee. Het kan namelijk onwijs helpen om iemand met ervaring in te schakelen. Ook zijn er rolmodellen op de eigen school te vinden! Ken je bijvoorbeeld een collega die goed is met leerlingen die moeite hebben met huiswerk? Bespreek met hem of haar hoe hij/zij dat aanpakt en laat je inspireren.
Pionier
Jij, de leraar of teamleider die een verandering wil doorvoeren, bent eigenlijk een pionier in het speelvlak. Pioniers staan open voor vernieuwing en verandering, en zijn essentieel om de school dat belangrijke impuls tot actie te kunnen geven. Ook proberen pioniers altijd anderen mee te nemen door samen het positieve verschil te maken. Klinkt als een mooie eigenschap, toch? Deze instelling is namelijk heel belangrijk voor het proces van de onderwijsvernieuwing. Zo’n vernieuwing kan vaak veel tijd kosten, er gaan soms maanden of jaren overheen. De reden dat onderwijsvernieuwingen vaak vervagen is omdat docenten en ook leerlingen minder enthousiast worden, en het doel uit het oog verliezen. Jij, de pionier, hebt de belangrijke taak om juist dit enthousiasme vast te houden! Jij ziet de vernieuwing als een soort avontuur, met een duidelijk ideaal. Sleep daar ook mensen in mee, en werk samen aan dat ideale toekomstbeeld. Dit maakt jullie samen sterk om risico’s te nemen en belemmeringen te overwinnen.
Tot slot is het belangrijk om te onthouden dat onderwijsvernieuwing een grote ontdekkingstocht is. Misschien is de verandering positief, en heeft het een gewenst resultaat. Het zou natuurlijk ook goed kunnen zijn dat het anders loopt dan dat je gehoopt had. Dit alles neemt niet weg dat je wel de uitdaging bent aangegaan om je ideaal werkelijk te maken, en dat is al een goede vooruitgang. Voor leren ben je dus nooit te oud!
Wil jij met onderwijsvernieuwing aan de slag op jouw school? Wij bieden meerjarige trajecten aan op dit onderwerp en helpen je graag! Neem gerust contact op.
Ben je nieuwsgierig naar andere blogs op het gebied van onderwijs? Klik hier voor meer onderwerpen!
