Het Scala College in Alphen aan den Rijn is altijd bezig met talentontwikkeling en het laten groeien van haar leerlingen. In het schoolplan voor 2024 belooft de school de leerlingen én hun ouders uitstekend onderwijs op maat. Maar hoe ziet dat er precies uit en wat heb je hiervoor nodig? September sprak met Ezra Meijer, directeur van het Scala College, en teamleider Annelies van Dorst over onderwijs en de training Didactisch Coachen die de docenten van het Scala College volgen bij September Onderwijs. “Sinds de start van dit traject heb ik het idee dat collega’s echt bewuster zijn in gesprekken, tijdens het stellen van vragen en in hun lichaamshouding.“
Het eerste deel van deze blog lees je hier.
Train de trainer
Annelies: “Binnen de school werd er al best veel aan coaching gedaan. We hebben bijvoorbeeld twee collega’s die een training hebben gegeven onder leiding van een externe trainer. Onze onderbouw is onderverdeeld in vier verschillende teams. Per team waren er twee mensen die het fijn vonden om getraind te worden, het ‘train de trainer’ principe, een idee wat heel erg werd omarmd. We hebben toen met September besproken dat het fijn zou zijn om weer zoiets te kunnen bieden, want er zijn mensen die zich daar al een tijdje hard voor maken. Deze mensen zijn de afgelopen periode gestart met een cursus waar zij de meeste interesse in hadden. Dit zijn allemaal mensen die gekozen hebben voor ‘Differentiëren & Motiveren’. Ze hebben dit eerst zelf gevolgd, om vervolgens te gaan leren hoe je dit kunt overbrengen. Als deze collega’s straks getraind zijn, kunnen zij steeds weer nieuwe collega’s hierin meenemen.”
Ezra: “Bij de introductie van het traject aan mijn collega’s, las ik hen een stukje tekst van Piaget voor: “Een van de hogere doelen van onderwijs, is dat leerlingen weten wat ze moeten doen, als ze níet weten wat ze moeten doen.” Dit gaat over niet in paniek raken wanneer je in een situatie terechtkomt die voor jou onbekend is. Rustig blijven, denken aan situaties waarin je succesvol was, dat soort dingen. Wat mij betreft is dit ook wat er bedoeld wordt met ‘uitstekend’ onderwijs op maat. Er komt een moment dat de leerlingen niet meer bij je op school zitten en de wijde wereld in gaan. Dan is het mooi als je ze nét iets meer hebt meegegeven dan de inhoud uit de lesboeken en het diploma dat je ze meegeeft. Maar die vaardigheden en die rust, comfortabel zijn bij oncomfortabele situaties: dat gaat helpen.
“Een van de hogere doelen van onderwijs, is dat leerlingen weten wat ze moeten doen, als ze níet weten wat ze moeten doen.”
Het verschil maken
Zelf heb ik ook les gegeven, maatschappijleer en maatschappijwetenschappen. Als ik dan op een diploma-uitreiking of nieuwjaarsgala was, waar ook oud-leerlingen kwamen, dan kon ik er enorm van genieten als zij aangaven dat ze veel aan mijn lessen hebben gehad. Niet zozeer de inhoud, maar wel de manier waarop we met elkaar de gesprekken voerden. Als dat de feedback is die je van je leerlingen krijgt, is dat voor jou als docent een enorm groot cadeau. Dat gun ik al mijn collega’s! De meeste collega’s zitten niet zozeer voor de inhoud in het onderwijs, maar wel om het verschil te maken. Het kwartje zien vallen bij de leerlingen. Vaak, als je aan collega’s vraagt wat momenten zijn waar zij het meest van genieten, dan hoor je 9 van de 10 keer: “Het lampje boven het hoofd zien branden en daar een aandeel in mogen hebben.” Als je dat soort momenten veel meer kunt creëren; docenten bewust maken, succesmomenten beetpakken om te zorgen dat het vaker gebeurt en leerlingen meer dat vocabulair geven als het gaat over leren, dan ben je met iets heel krachtigs bezig. Het doet het werkplezier van je collega’s ten goede, maar ook het gevoel van competentie van je leerlingen.”
“Is het voldoende als ik een vlammende powerpoint heb waarin precies staat wat er in het boek ook staat?”
Annelies: Sinds de start van dit traject heb ik het idee dat collega’s echt bewuster zijn in gesprekken, tijdens het stellen van vragen en in hun lichaamshouding. De leerlingen zullen dit langzaam gaan merken, maar eerst zullen de docenten langzaam aan steeds vaker ‘Oja’! gaan denken, door alle inzichten die ze hebben gekregen.
Minder zenden, meer in dialoog
Ezra: Ik heb weleens gesprekken gehad met collega’s van wie de examenresultaten niet goed zijn, waarbij de docent aangeeft: ‘Ik snap het niet, ik heb het ze allemaal verteld, ik heb het hele boek uitgepluisd.’ Dat is zonde, dan mis je nét een slag. Het gaat er natuurlijk niet om of jij van A tot Z het boek hebt doorgenomen, maar of het je gelukt is om samen met de leerlingen tot leren te komen. Dan is de vraag aan jezelf: is het voldoende als ik een vlammende powerpoint heb waarin precies staat wat er in het boek ook staat?’ Nee, dat is niet voldoende. Minder zenden, meer in dialoog. Wat ik vaak zie, is dat er maar weinig echt interactie is vanuit leerlingen richting de docent. Weinig vragen of opmerkingen, doodzonde. Best ingewikkeld als je 13 bent en je hartstikke onzeker bent over jezelf. Leren is een hele kwetsbare activiteit, want het gaat uiteindelijk over het vullen van een gat, iets wat je niet weet of niet kan. Dat vraagt kwetsbaarheid. Het is de kunst om dat deurtje te openen, want dan kom je echt tot leren.”
“Leren is een hele kwetsbare activiteit, want het gaat uiteindelijk over het vullen van een gat, iets wat je niet weet of niet kan.”
Ook geïnteresseerd in een training Didactisch Coachen? Bekijk hier de mogelijkheden.
