Het stellen van effectieve vragen in de klas is een belangrijk onderdeel van het lesgeven. Goede vragen kunnen niet alleen de betrokkenheid van leerlingen vergroten, maar ook waardevolle inzichten geven over hun begrip en voortgang. In deze blog delen enkele praktische tips voor het stellen van vragen die echt werken in de klas.
Stel open vragen
Gebruik open vragen om leerlingen te stimuleren na te denken en hun antwoorden toe te lichten. Vragen zoals “Wat vind je van…?” of “Hoe zou je dit oplossen?” nodigen uit tot reflectie en uitgebreide antwoorden, waardoor je meer inzicht krijgt in hun denkproces.
Luister naar de antwoorden en vraag door
Misschien nog wel belangrijker dan het stellen van een goede vraag, is het luisteren naar de antwoorden. Dit toont niet alleen jouw interesse, maar zorgt ook voor meer begrip. Wanneer een leerling een antwoord geeft, kun je vervolgvragen stellen zoals “Kun je dat verder uitleggen?” of “Wat bedoel je precies met…?”. Dit stimuleert leerlingen om verder na te denken over hun antwoord en geeft jou een duidelijker beeld van hun kennisniveau.
Laat je eigen mening achterwege en stimuleer interactie
Als docent is het verleidelijk om direct je eigen mening te geven, vooral als een leerling een onvolledig of onjuist antwoord geeft. Toch is het vaak effectiever om deze even achterwege te laten. Nodig in plaats daarvan eens andere leerlingen uit om te reageren. Door vragen te stellen zoals “Heeft iemand een andere mening?”, stimuleer je discussie en kritische reflectie binnen de groep. Dit bevordert een leeromgeving waarin leerlingen van elkaar leren en zelf leren redeneren, in plaats van simpelweg antwoorden te verwachten van de docent.
Begin klein en bouw vertrouwen op
Het introduceren van nieuwe vraagtechnieken kan uitdagend zijn, vooral in een klas waar de dynamiek nog niet helemaal op gang is. Begin daarom klein. Kies een onderwerp of een klas waar het al goed loopt en experimenteer daar met het stellen van open vragen en doorvragen. Als leerlingen er meer aan gewend raken, kun je de aanpak geleidelijk uitbreiden naar andere onderwerpen en klassen.
Gebruik verschillende werkvormen
Het stellen van vragen hoeft niet altijd klassikaal te gebeuren. Integendeel, werken in kleinere groepjes kan de interactie en betrokkenheid verhogen. Een interessante werkvorm hiervoor is bijvoorbeeld het World Café, waarbij leerlingen in kleine groepjes aan tafels zitten en met elkaar discussiëren over verschillende onderwerpen. Als docent loop je rond, observeer je de gesprekken en verzamel je waardevolle informatie over de denkprocessen en het begrip van je leerlingen. Dit biedt ook een kans om gerichte vragen te stellen aan individuele groepen en in te spelen op hun specifieke behoeften.
Loop rond en verzamel informatie
Tijdens groepsactiviteiten is het belangrijk dat je als docent rondloopt en observeert wat er gebeurt. Dit geeft je niet alleen een goed overzicht van hoe de leerlingen werken en welke vragen er leven, maar het biedt ook de mogelijkheid om direct in te spelen op wat er speelt. Door bijvoorbeeld te vragen: “Hoe kwamen jullie tot deze conclusie?” kun je de leerlingen uitdagen om hun antwoorden te verdiepen en hen te helpen om nog kritischer naar hun eigen werk te kijken.
Cursus formatief handelen
Wil jij meer weten over deze vraagstellingen en leren hoe je formatief handelen inzet in je lessen? Onze training ‘Formatief handelen’ is bedoeld voor docenten en onderwijsprofessionals die hun vaardigheden willen ontwikkelen op het gebied van formatief handelen in het onderwijs. Deze cursus over formatief handelen is geschikt voor het hoger onderwijs, basisonderwijs en het voortgezet onderwijsniveaus.
De cursus is zowel incompany (voor je team) beschikbaar, als individueel met open inschrijving.
