Hoe zorg je als team- of schoolleider voor blijvende onderwijskwaliteit? Hoe versterk je het pedagogisch-didactisch handelen binnen de school? Een van de belangrijkste maatstaven hiervoor, waar de onderwijsinspectie scherp op let, is OP3 – pedagogisch-didactisch handelen. Maar wat houdt dat eigenlijk precies in, en hoe ziet dat er uit binnen de school? In deze blog geven je 5 tips om je pedagogisch-handelen te verbeteren.
Wat is OP3 Pedagogisch-didactisch handelen?
Dit is het tweede deel van onze blogreeks over OP3. In het eerste deel OP3 Pedagogisch-didactisch handelen: 5 tips voor in de klas hebben we uitgelegd wat OP3 inhoudt en hoe pedagogisch-didactisch handelen hierbinnen een cruciale rol speelt. In dit vervolg richten we ons op praktische tips voor school- en teamleiders om OP3 effectief te implementeren. In de vorige blog zijn we ingegaan op de betekenis van OP3 Pedagogisch-didactisch handelen in de klas.
OP3: 5 tips voor team- en schoolleiders
1. Stel hoge verwachtingen binnen het team
Hoge verwachtingen gelden niet alleen voor leerlingen, maar ook binnen het team en op bestuursniveau. Docenten die hoge verwachtingen van elkaar hebben, versterken samen de onderwijskwaliteit. In sterke onderwijsteams wordt continu gereflecteerd op leerresultaten en welzijn. Ook schoolbesturen spelen hierin een cruciale rol door beleid en strategie af te stemmen op het leerpotentieel van álle leerlingen.
2. Zorg voor consistente afstemming tussen beleid en praktijk
Bepaal als school samen hoe een goede les eruitziet, leg het vast en ga hierover met elkaar in gesprek. Maar zorg er ook voor dat het pedagogisch-didactisch beleid niet alleen op papier staat, maar ook daadwerkelijk door docenten wordt toegepast in de dagelijkse praktijk. Dit vraagt om heldere communicatie, regelmatige monitoring en gerichte ondersteuning voor docenten. Maak OP3 onderdeel van de PDCA-cyclus (Plan-Do-Check-Act) en controleer via lesobservaties en feedback of veranderingen daadwerkelijk effect hebben. Zo blijft onderwijskwaliteit niet alleen een doel, maar een continu proces.
3.Gebruik reflectie- en observeermomenten om kwaliteit te waarborgen
Regelmatige feedback is onmisbaar voor de professionele groei van docenten. Door middel van lesobservaties, intervisiemomenten en videofeedback kunnen docenten hun didactische vaardigheden blijven ontwikkelen. Het is waardevol om docenten met elkaar in gesprek te laten gaan over lessen. Kijk zelf mee met lessen, maar laat ook docenten bij elkaar meekijken. Schoolleiders spelen hierin een belangrijke rol door een cultuur van openheid en samenwerking te stimuleren. Hierdoor ontstaat een lerende organisatie waarin docenten elkaar versterken en continu verbeteren.
4. Zorg voor consistente regels en afspraken binnen de school
Een veilig en gestructureerd leerklimaat vraagt om duidelijke en schoolbreed gedragen gedragsregels. Het handhaven van deze regels moet een gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn van alle docenten. Inconsistentie – zoals wisselende afspraken over gedragsregels per klas – kan verwarring en onrust bij leerlingen veroorzaken. Bijvoorbeeld, het kan niet zo zijn dat in de ene klas leerlingen hun jas niet hoeven op te hangen, terwijl dit in een andere klas wel verwacht wordt. De schoolleider heeft hierin een voorbeeldfunctie: door duidelijke communicatie en naleving van afspraken wordt een klimaat gecreëerd waarin leerlingen weten wat van hen verwacht wordt.
5. Zorg voor gerichte professionalisering en ondersteuning
Docenten groeien het meest in hun vak als ze structureel ondersteund worden in hun professionele ontwikkeling. Schoolleiders kunnen dit faciliteren door effectieve trainingen te organiseren, intervisiesessies en studiedagen aan te bieden. Het is belangrijk om hierin samen met het team te bepalen waar de focus ligt en docenten keuzemogelijkheden te bieden binnen deze kaders. Hierdoor blijft de professionalisering relevant en doelgericht.
Meer weten?
Lees onze blog OP3 Pedagogisch-didactisch handelen: 5 tips voor in de klas voor tips over toepassingen in de klas. In de blog Wat controleert de onderwijsinspectie in het voortgezet onderwijs? vind je naast OP3 meer informatie over waar de inspectie op controleert.
